Các bộ ngắt mạch là thiết bị không thể thiếu để đảm bảo an toàn cho hệ thống điện. Trên thực tế có rất nhiều loại thiết bị ngắt mạch khác nhau, BKAII sẽ cùng các bạn tìm hiểu một số loại cơ bản qua bài viết này nhé!
Trước tiên ta cùng tìm hiểu về khái niệm CB: (Circuit breaker) hay CB điện là một tên gọi chung cho các thiết bị điện có chức năng chuyển mạch (đóng cắt). CB có thể đóng, cắt dòng điện trong điều kiện mạch bình thường cũng như trong các trường hợp xảy ra sự cố.
Hiện có rất nhiều các CB với tính năng, ưu nhược điểm khác nhau như: MCB, MCCB, ELCB, RCCB, RCBO, RCB,… Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về một số loại cơ bản như sau:
Cầu dao tự động dạng tép (MCB)
MCB: (Miniature Circuit Bkeaker) là aptomat loại tép, thường có dòng cắt định và dòng cắt quá tải thấp (100A/10kA)
Aptomat MCB là một thiết bị cơ điện. Nó được sử dụng để bảo vệ mạch điện khỏi dòng điện quá mức. Thiết bị này có thể ảnh hưởng đến ngắn mạch, quá tải hoặc lỗi thiết kế. So với cầu chì thì đây là một tùy chọn tốt hơn hẳn bởi nó không cần phải thay thế khi xuất hiện tình trạng quá tải. MCB có khả năng sắp xếp cài đặt lại một cách đơn giản. Chính vì vậy, thiết bị sẽ mang lại sự bảo vệ hoạt động tốt hơn và tiện dụng hơn mà người dùng cũng có được hiệu quả tiết kiệm chi phí rất đáng kể.
Nguyên lý hoạt động của aptomat MCB rất đơn giản, MCB sẽ làm gián đoạn sự ổn định của dòng điện qua mạch một cách rất đơn giản khi phát hiện ra lỗi. Nó giống như một công tắc thường xuyên sẽ tắt khi dòng điện chạy qua nó và vượt qua giới hạn tối đa chấp nhận được. Nói chung, MCB sẽ được thiết kế để bảo vệ chống lại dòng điện quá tải.
MCB hiện đang được sử dụng để thay thế các bộ phận cầu chì chuyển mạch. Thiết bị này có thể ứng dụng trong điện dân dụng gia đình và điện công nghiệp. Trong hệ thống dây, thiết bị này sẽ có cả ba chức năng như bảo vệ ngắn mạch, quá tải và chuyển mạch. MCB thực hiện nhiệm vụ bảo vệ quá tải bằng cách sử dụng dải lưỡng kim & bảo vệ ngắn mạch bằng điện từ đã sử dụng.
Thiết bị này có thể được sản xuất với các phiên bản khác nhau như: cực đơn (1P), đôi (2P), ba cực(3P). Giới hạng dòng điện bình thường của MCB nằm trong khoảng 0,5-100A. Đồng thời, thiết bị này thường có công suất ngắt ngắn mạch đối xứng 3-10 KA, ở mức điện áp 230 hoặc 440V.
Cầu dao tự động dạng khối (MCCB)
MCCB: (moulded case circuit breaker) là aptomat khối, thường có dòng cắt ngắn mạch lớn (có thể lên tới 150kA)
Aptomat MCCB là thiết bị có vai trò kiểm soát dòng điện trong phân phối n/k và bảo vệ dòng điện khỏi tình trạng ngắn mạch và quá tải. Thiết bị được cung cấp ngắn mạch và bảo vệ quá dòng cho các mạch với cường độ dao động từ 63A - 3200A. MCCB có nhiều chứng năng chính khác nhau như: cung cấp phương tiện để tự mở mạch và tự động mở mạch trong điều kiện ngắn mạch hoặc quá tải. Trong một mạch điện, nếu xảy ra tình trạng quá dòng có thể dẫn đến thiết kế bị lỗi.
MCCB là một thay thế hoàn hảo cầu chì truyền thống bởi vì nó không cần thay thế một khi quá tải được nhận thấy. Điểm nổi bật của bộ ngắt mạch này là có thể dễ dàng thiết lập lại sau một lỗi và cung cấp lại nguồn điện một cách an toàn cho người vận hành mà không phải trả chi phí bảo trì, vận hành lại.
Các đặc điểm của MCCB chủ yếu bao gồm những điều sau đây
- Phạm vi hoạt động của thiết bị có thể lên đến 3200A
- Có thể điều chỉnh dòng
- Nguyên lý hoạt động bằng từ nhiệt/nhiệt
Cầu dao tự động chống rò dạng khối (ELCB)
ELCB (Earth Leakage Circuit Breaker) là thiết bị chuyển mạch có khả năng chống dòng rò, thực chất là loại MCCB hay MCB bình thường có thêm bộ cảm biến dòng rò. Loại này vừa bảo vệ ngắn mạch, vừa bảo vệ quá tải, vừa bảo vệ dòng rò (CB tích hợp 3 chức năng)
ELCB là thiết bị dùng để bảo vệ mạch khỏi rò rỉ điện. Bộ ngắt mạch này sẽ cắt điện vào thời điểm 0,1 giây khi ai đó bị điện giật. Nó sẽ giúp bảo vệ an toàn cho con người và các thiết bị điện khỏi tình trạng ngắn mạch và quá tải.
ELCB thường được sử dụng trong hệ thống điện 3 pha. Nó thực hiện nhiệm vụ bảo vệ của mình bằng cách làm gián đoạn mạch nếu phát hiện thấy điện áp không an toàn. Nguyên tắc hoạt động chính của ELCB là ngăn chặn thương tích cho con người và tài sản do điện giật.
Bộ ngắt mạch này được hiểu như là một loại rơle chốt chuyên dụng. Trong điều kiện không an toàn thiết bị có cấu trúc nguồn điện đến được kết nối nhờ các tiếp điểm chuyển mạch của nó để giúp ngắt kết nối nguồn điện.
ELCB sẽ thông báo các dòng sự cố từ trực tiếp đến dây nối đất bên trong cài đặt mà nó bảo vệ. Thiết bị sẽ tắt nguồn cung cấp và tắt cho đến khi được đặt lại bằng tay nếu thấy đủ điện áp xuất hiện trên cuộn cảm giác trong bộ ngắt mạch. Bộ ngắt mạch rò rỉ cảm ứng điện áp sẽ không phát hiện dòng sự cố từ bất kỳ vật thể nào khác.
Đặc điểm của ELCB
- Các đặc điểm của ELCB chủ yếu bao gồm những điều sau đây
- Bộ ngắt mạch này có khả năng kết nối pha, dây đất và trung tính
- Hoạt động của ELCB phụ thuộc vào rò rỉ hiện tại
- Dòng định mức hoạt động lên đến 630A
- Dòng rò định mức đến từ 15mA - 500mA
Cầu dao chống dòng rò (RCCB)
RCCB (Residual Current Circuit Breaker) là thiết bị chuyển mạch có chức năng nâng cao chống dòng rò (CB chống giật).
RCCB là một thiết bị cảm biến dòng được sử dụng để đảm nhận nhiệm vụ bảo vệ mạch điện áp thấp khỏi sự cố. Nó bao gồm một thiết bị chuyển mạch để tắt mạch khi phát hiện dòng rò. Nó có thể giúp bảo vệ một người tránh giật điện do bất kỳ lỗi rò rỉ điện nào có thể gây xảy ra do hỏa hoạn và điện giật. Đây là loại ngắt mạch được dùng nhiều trong những tình huống xuất hiện cú sốc đột ngột hoặc lỗi xảy ra trong mạch.
Nếu một người đột nhiên tiếp xúc với dây điện hở trong mạch điện mà không có bộ ngắt mạch dòng điện dư sẽ khiến họ ở trong tình huống nguy hiểm có thể là bị giật điện do một lỗi chạm đất. Nhưng trường hợp mạch điện được bảo vệ với RCCB thì nó sẽ tránh cho một người khỏi bị điện giật. Do đó, aptomat RCCB là lựa chọn tốt nhất để người dùng cài đặt trong một mạch điện .
Đặc điểm của RCCB
- Các đặc điểm của RCCB chủ yếu bao gồm những điều sau đây
- Dây pha và trung tính được kết nối thông qua RCCB
- Bất cứ khi nào có bất kỳ lỗi chạm đất xảy ra thì thiết bị sẽ tiến hành ngắt mạch.
- Dòng điện qua đường dây sẽ quay trở lại qua trung tính.
- Đây là một thiết bị chống sốc điện hiệu quả cho mạng lưới điện gia đình.
Xem thêm:
- Tìm hiểu về thiết bị ngắt mạch: khái niệm, phân loại và cách thức hoạt động
- Tìm hiểu về thiết bị đóng cắt MCCB: khái niệm, cấu tạo, nguyên tắc hoạt động
- Những lưu ý cần biết về thiết bị đóng cắt
- Cầu chì là gì? Sử dụng sao cho đúng cách?
Trên đây là một số tìm hiểu của BKAII về những thiết bị ngắt mạch phổ biến, có thắc mắc hay cần thêm thông tin gì các bạn liên hệ BKAII nhé!
"BKAII - Thiết bị truyền thông TỐT nhất với giá CẠNH TRANH nhất!"