Hiện nay có khá nhiều giao thức tồn tại trong trạm biến áp tự động, trong đó rất nhiều giao thức độc quyền cho liên kết viễn thông thiết bị. Hôm nay BKAII sẽ cùng các bạn tìm hiểu về tiêu chuẩn IEC 61850 nhé!
IEC 61850 là tiêu chuẩn quốc tế mới dựa trên Ethernet và đã trở thành tiêu chuẩn truyền thông trong các cơ sở phát điện và trạm biến áp. Mục tiêu của tiêu chuẩn IEC 61850 là tích hợp tất cả các chức năng bảo vệ, điều khiển, đo lường và giám sát trong một trạm biến áp và cung cấp các phương tiện cho các ứng dụng bảo vệ trạm biến áp tốc độ cao, lồng vào nhau và xen kẽ. Những thiết bị này thường được gọi là thiết bị điện tử thông minh (IED).
IEC 61850 một giao thức chung nhằm tạo sự thuận lợi cho khả năng tương tác và liên lạc giữa các “Thiết bị điện tử thông minh (IED)” trong các trạm biến áp, điều này sẽ rất cần thiết cho sự phát triển của lưới điện thông minh hoặc nhà máy Nhiệt và Điện ảo (Virtual Heat and Power – VHP).
Tính năng
Mô hình dữ liệu: Các quá trình xử lý chính cũng như chức năng kiểm soát và bảo vệ trong trạm biến áp được mô hình hóa thành các node logical tiêu chuẩn mà được nhóm lại dưới các thiết bị logical khác nhau. Có node logical cho dữ liệu/chức năng liên quan đến các thiết bị logical (logical device - LLN0) và thiết bị vật lý (physical device - LPHD)
Phương pháp báo cáo: Có các phương pháp báo cáo khác nhau (BRCB & URCB) cho báo cáo dữ liệu từ máy chủ thông qua cơ chế client - server có thể được kích hoạt dựa trên điều kiện kích hoạt được xác định trước .
Truyền nhanh sự kiện: Generic Substation Events (GSE) dùng truyền nhanh dữ liệu sự kiện theo chế độ truyền thông peer - to - peer. Được chia thành GOOSE & GSSE.
Nhóm thiết lập: Nhóm thiết lập điều khiển các khối (SGCB) được định nghĩa trong các nhóm thiết lập để người dùng có thể kích hoạt bất kỳ nhóm nào dựa trên điều khiện yêu cầu.
Truyền dữ liệu mẫu: Phương pháp truyền dữ liệu mẫu dùng khối Sampled Value Control (SVCB)
Lệnh: Các loại lệnh khác nhau dùng bởi IEC 61850 bao gồm trực tiếp và lựa chọn trước khi hoạt động (SBO) với mức an ninh bình thường và nâng cao.
Lưu trữ dữ liệu: Substation Configuration Language (SCL) dùng lưu trữ toàn bộ dữ liệu cấu hình của các trạm biến áp theo định dạng cụ thể.
Ưu điểm của IEC 61850
IEC 61850 được xây dựng dựa trên nền tảng truyền thông giao tiếp Ethernet. Do đó, băng thông và tốc độ truyền thông tương ứng lớn hơn và nhanh hơn nhiều so với truyền thông giao tiếp nối tiếp (Serial). Với các IED phức tạp hơn, với nhiều dữ liệu yêu cầu phản hồi nhanh hơn và mạng hỗ trợ Ethernet là điều tất yếu
IEC 61850 là một giao thức hướng đối tượng so với các giao thức cũ hơn là hướng tín hiệu. Đối với các giao thức hướng tín hiệu, trong hệ thống điều khiển của bạn, bạn sẽ tham chiếu đến các điểm dữ liệu của mình là 10004, 21015 từ thiết bị 1, 2, 3,... Điều này có nghĩa là bạn sẽ phải mất thời gian để tìm hiểu từng điểm đại diện cho thư viện của bạn. Mặc dù điều này là khá ổn đối với các hệ thống quy mô nhỏ, nhưng nó sẽ trở thành vấn đề khi có hàng chục nghìn điểm dữ liệu, đây là vấn đề phổ biến đối với nguồn cung cấp điện. Mặt khác, đối với IEC 61850, việc xác định điểm dữ liệu dễ dàng hơn nhiều.
Dự phòng: không giống như các phương pháp dự phòng Ethernet khác như RSTP (rapid spanning tree protocol), dự phòng IEC 61850 cung cấp thời gian khôi phục bằng không. IEC 61850 sử dụng giao thức dự phòng song song, theo đó mỗi nguồn gửi ra 2 bản sao của khung, thông qua 2 tuyến khác nhau. Do đó, nếu một đường dẫn không thành công, dữ liệu sẽ vẫn đến đích thông qua đường thay thế, tránh thời gian chết. PRP kể từ đó đã được sửa đổi, điều chỉnh nó thành giao thức dự phòng tốc độ cao sử dụng mạng vòng, không giống như phiên bản trước của PRP hoạt động trong mạng song song. Do đó, PRP và HSR ngày nay phần lớn tương đương nhau
Các giao thức khác (MMS, GOOSE, SMV) cũng cho phép truyền dữ liệu nhanh hơn và đáng tin cậy hơn từ IED đến trạm trung tâm, giữa IED và trong trường hợp SMV, từ PT và CT đến IED.
Nhược điểm của IEC 61850
Thông tin tài liệu về tiêu chuẩn IEC 61850 rất lớn và khó học: ấn bản đầu tiên của nó được phát hành vào năm 2003 gồm 14 phần với khoảng 1.500 trang. Phiên bản 2009 gồm hơn 40 phần với số trang nhiều gấp bội. Tuy nhiên, khối lượng thông tin này là điều cần thiết để mô tả đầy đủ và chi tiết để dễ dàng tiếp cận nhất có thể.
Ngôn ngữ cấu hình IEC 61850 rất phức tạp và khó đọc. Tuy nhiên, ngôn ngữ này dành cho việc trao đổi thông tin giữa các ứng dụng máy tính và không phải để con người đọc hay thay đổi. Trong khi đó, tồn tại các công cụ có thể chuyển đổi ngôn ngữ này sang dạng con người có thể đọc được.
Tốc độ phát triển của tiêu chuẩn IEC 61850 quá nhanh. Giải pháp duy nhất là cố gắng tương thích cả về phía tương lai và tương thích ngược.
Trên đây là một vài tìm hiểu của BKAII về tiêu chuẩn IEC 61850. Có thắc mắc hay cần thêm thông tin gì các bạn liên hệ BKAII nhé!
Xem thêm:
- Những giao thức mạng bạn nên biết
- Khái niệm cơ bản về giao thức DNP3
- Những điều cần biết về giao thức CoAP, sự khác biệt giữa CoAP và MQTT
- Khái niệm cơ bản về giao thức Modbus RTU
"BKAII - Thiết bị truyền thông TỐT nhất với giá CẠNH TRANH nhất!"