TRIAC là linh kiện điện tử được sử dụng rộng rãi trong các ứng dụng mạch điện. Vậy Triac là gì và liệu chúng có giống với các linh kiện điện tử khác? BKAII sẽ cùng các bạn tìm hiểu chi tiết về Triac nhé!
Tương tự như diac, triac (TRIode for Alternating Current) là phần tử bán dẫn gồm năm lớp bán dẫn, tạo nên cấu trúc p-n-p-n n đặc biệt có thêm cực khiển Gate. Triac là dụng cụ tương đương với 2 Thyristor song song ngược chiều nhau có chung một cực điều khiển. Do làm việc với cả nguồn phân cực dương và âm, khái niệm Anode và Cathode của Triac không phù hợp. Được quy ước sử dụng ký hiệu T2 (hoặc B2) và T1 (hoặc B1) cho các cực lối ra và cực điều khiển G ở gần T1.
Tuy được phát triển lên từ SCR hoặc thyristor, nhưng không giống như thyristor chỉ dẫn dòng điện theo một chiều, TRIAC là thiết bị dẫn dòng điện theo 2 chiều
Cấu tạo
Triac là một linh kiện bán dẫn có ba cực năm lớp, làm việc như 2 Thyristor mắc song song ngược chiều, có thể dẫn điện theo hai chiều.
Đặc tính
Đặc tính Volt-Ampere của TRIAC bao gồm hai đoạn đặc tính ở góc phần tư thứ nhất và thứ ba (hệ trục Descartes), mỗi đoạn đều giống như đặc tính thuận của một thyristor.
TRIAC có thể điều khiển cho mở dẫn dòng bằng cả xung dương (dòng đi vào cực điều khiển) lẫn xung âm (dòng đi ra khỏi cực điều khiển). Tuy nhiên xung dòng điều khiển âm có độ nhạy kém hơn, nghĩa là để mở được TRIAC sẽ cần một dòng điều khiển âm lớn hơn so với dòng điều khiển dương. Vì vậy trong thực tế để đảm bảo tính đối xứng của dòng điện qua TRIAC thì sử dụng dòng điện dương là tốt hơn cả.
Phân loại
BKAII xin giới thiệu một số loại triac thông dụng
Loại tiêu chuẩn hay TRIAC 4Q có thể được kích hoạt trong bốn chế độ. TRIAC 4Q phải bao gồm các linh kiện bảo vệ bổ sung như điện trở - tụ điện (RC) trên các cực chính và một cuộn cảm mắc nối tiếp trong thiết bị.
Triacs 3Q có thể được kích hoạt chỉ ở góc phần tư 1, 2 và 3. Vì không yêu cầu mạch bảo vệ, thiết bị 3Q hiệu quả hơn triac tiêu chuẩn trong các ứng dụng có tải không điện trở.
Snubber là mạch giới hạn điện áp và tỷ lệ tăng của điện áp khi tắt thiết bị. Nó cũng giới hạn tốc độ tăng dòng điện khi bật thiết bị.
Ứng dụng
TRIAC có rất nhiều ứng dụng. Tuy nhiên người ta không sử dụng nó trong các ứng dụng chuyển mạch công suất cao - một trong những lý do là đặc tính chuyển mạch không đối xứng của nó.
Tuy nhiên TRIAC vẫn được sử dụng trong nhiều ứng dụng chuyển mạch điện:
- Đèn điều chỉnh ánh sáng trong nhà.
- Điều khiển tốc độ quạt điện.
- Điều khiển động cơ nhỏ.
- Kiểm soát các thiết bị gia dụng nhỏ chạy bằng điện xoay chiều.
TRIAC dễ sử dụng và có chi phí thấp hơn thay vì sử dụng hai thyristor cho các ứng dụng công suất thấp. Khi cần có công suất cao hơn, người ta thường sử dụng hai thyristor đặt đối song với nhau.
Xem thêm:
- Chức năng, nguyên lí hoạt động, ưu nhược điểm của Transistor
- Transistor: khái niệm, cấu tạo và phân loại
- Khái niệm, cấu tạo, phân loại và nguyên lí hoạt động của đi ốt
- Giới thiệu về rơ le bán dẫn SSR
Trên đây là một số những tìm hiểu về Triac, có thắc mắc hay cần thêm thông tin gì các bạn liên hệ BKAII nhé!
"BKAII - Thiết bị truyền thông TỐT nhất với giá CẠNH TRANH nhất!"