Modbus RTU và Modbus TCP là gì? So sánh và cách chọn đúng chuẩn cho hệ thống
Trong thế giới truyền thông công nghiệp, Modbus là một trong những giao thức phổ biến và lâu đời nhất. Với hai biến thể chính là Modbus RTU và Modbus TCP, nhiều kỹ sư mới vào nghề thường bối rối không biết nên dùng loại nào cho hệ thống của mình.
Bài viết này sẽ giúp bạn:
- Hiểu rõ sự khác nhau giữa Modbus RTU và Modbus TCP
- Ưu – nhược điểm của từng chuẩn
- Cách chọn đúng loại phù hợp với thiết bị và nhu cầu sử dụng
1. Modbus là gì?
Modbus là giao thức truyền thông công nghiệp được phát triển bởi Modicon vào năm 1979. Nó cho phép các thiết bị như PLC, HMI, cảm biến… trao đổi dữ liệu một cách đơn giản và hiệu quả. Modbus là giao thức mở, miễn phí và được hỗ trợ rộng rãi bởi hầu hết các thiết bị công nghiệp hiện nay.
Hai dạng phổ biến nhất hiện nay là:
- Modbus RTU: truyền qua cổng RS-485 hoặc RS-232, sử dụng dạng khung nhị phân.
- Modbus TCP: truyền qua mạng Ethernet (TCP/IP), sử dụng dạng khung dữ liệu giống RTU nhưng được gói trong TCP/IP.
2. So sánh Modbus RTU và Modbus TCP
| Tiêu chí | Modbus RTU | Modbus TCP |
|---|---|---|
| Chuẩn truyền | RS-485 / RS-232 | Ethernet (TCP/IP) |
| Tốc độ truyền | Chậm hơn (9600 - 115200bps) | Nhanh hơn (10/100Mbps) |
| Khoảng cách truyền | ~1200m (RS-485) | Tùy thuộc vào hạ tầng mạng LAN |
| Số thiết bị | Tối đa 32 thiết bị trên 1 đường RS-485 | Không giới hạn (theo địa chỉ IP) |
| Độ phức tạp cài đặt | Đơn giản, ít cấu hình | Phức tạp hơn, cần IP, subnet, port… |
| Chi phí triển khai | Thấp hơn | Cao hơn (yêu cầu switch, router…) |
| Khả năng mở rộng | Hạn chế | Linh hoạt và dễ mở rộng |
3. Khi nào nên dùng Modbus RTU?
✅ Modbus RTU phù hợp khi:
- Hệ thống nhỏ, đơn giản
- Số lượng thiết bị ít (dưới 32 thiết bị)
- Khoảng cách xa, không có sẵn mạng Ethernet
- Ưu tiên tiết kiệm chi phí
Ví dụ: Một hệ thống điều khiển trạm bơm nước với 1 PLC kết nối với 2 biến tần qua RS-485 là rất phù hợp dùng Modbus RTU.
4. Khi nào nên dùng Modbus TCP?
✅ Modbus TCP phù hợp khi:
- Cần tốc độ truyền cao, dữ liệu nhiều
- Hệ thống đã có sẵn hạ tầng mạng Ethernet
- Số lượng thiết bị lớn
- Cần mở rộng hệ thống trong tương lai
Ví dụ: Một hệ thống giám sát năng lượng toàn nhà máy có nhiều tủ điện, cảm biến dòng điện, PLC, HMI → nên chọn Modbus TCP để dễ triển khai, mở rộng và giám sát tập trung.
5. Một số lưu ý khi lựa chọn
- Modbus RTU đơn giản và phổ biến – nhưng hạn chế về tốc độ và số thiết bị.
- Modbus TCP mạnh hơn – nhưng cần có kiến thức mạng và chi phí phần cứng cao hơn một chút.
- Nhiều thiết bị hỗ trợ cả hai chuẩn – bạn có thể chọn theo hạ tầng có sẵn.
- Nếu cần kết nối chéo giữa RTU ↔ TCP, có thể dùng gateway chuyển đổi giao thức.
6. Kết luận
Modbus RTU và Modbus TCP đều là những giao thức mạnh mẽ, dễ sử dụng và cực kỳ phổ biến. Quan trọng là bạn chọn đúng loại phù hợp với hệ thống, thiết bị và ngân sách hiện tại.
Nếu bạn chưa chắc nên chọn giao thức nào, hoặc cần thiết bị hỗ trợ cả hai, BKAII luôn sẵn sàng tư vấn và cung cấp giải pháp phù hợp cho bạn!
👉 Xem thêm: Tổng quan các giao thức truyền thông công nghiệp
📩 Liên hệ ngay để được tư vấn miễn phí:
Hotline: 0936.111.936 – Email: