Hệ thống giao thông thông minh (ITS) như là trọng tài công minh với người dân vì những kết luận đưa ra của hệ thống là chính xác, khách quan, trung thực và kịp thời. ITS vừa nâng cao năng lực quản lý điều phối giao thông (GT) đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế xã hội vừa làm trong sạch đội ngũ thực thi nhiệm vụ… Do đó, dùng công nghệ cao (CNC) để quản lý GT tạo thói quen ứng xử chuẩn mực trong GT, để văn hóa đó lan tỏa sang các lĩnh vực khác trong cuộc sống.
ITS và cải thiện văn hóa giao thông Việt Nam
Cuộc sống không thể bó hẹp trong khuôn viên mỗi nhà. Hàng ngày ai cũng phải ra đường tham gia vào vòng xoáy GT. Đường đi lối lại là của chung, mọi người đều có quyền sử dụng để lưu thông vì mục đích của mình. Va chạm thường xảy ra như là điều tất yếu của cuộc sống cho dù ta đi bộ, trên phương tiện GT cá nhân hoặc GT công cộng. Sự va chạm có thể ở các góc độ khác nhau: giữa những người cùng tham gia GT, giữa người dân và người làm nhiệm vụ thực thi luật GT.
Quan sát trên đường, ta nhận thấy ngay khi va chạm mức độ xô xát, đôi co ở nước ta nặng nề, căng thẳng hơn nhiều lần so với ở nước khác nhất là ở các nước phát triển. Thậm chí từ việc va chạm nhỏ: xe chẳng hỏng, người không bị xây xát mà vẫn có thể dẫn đến ẩu đả. Đám đông tụ tập xung quanh cũng làm cho mức độ của sự việc thêm trầm trọng. Ở một góc độ khác, người dân đi trên đường đến các ngã tư đều lấm lét nhìn cảnh sát GT với tâm lý sợ hãi, sợ rằng biết đâu chú cảnh sát lại chỉ vào mình thì rắc rối to! Chẳng lấy gì làm lạ khi người dân bị thổi còi thì mặt tái xanh, tái xám, sẵn sàng nhận tội cầu xin mong được tha hoặc giảm mức độ xử phạt? Cảnh sát như quan tòa, đã phán là đúng, miễn tranh luận! Nói chung là mọi người đều chẳng có thiện cảm với nhau (khi va chạm). Tình cảm tốt đẹp vốn có của con người dành cho nhau lại để mất đi một cách dễ dàng như vậy!
Ở các nước phát triển mạnh về ITS, Trung tâm điều khiển giao thông được bố trí tương đối dày đặc trên toàn quốc - Ảnh minh họa
Ở các nước, quan hệ trên đường không như thế kể cả trong trường hợp xử lý vi phạm. Luật pháp phải được thi hành, ở nước nào cũng thế, nhưng qua thái độ và cách ứng xử thì thấy họ văn minh và tình người hơn ta. Thế thì nguyên nhân từ đâu? Điều giải thích chỉ có thể là dân trí thấp: thấp của dân chúng và thấp của người thi hành công vụ. Có thể vì những vấn đề khác của xã hội mà ảnh hưởng đến hành vi và thái độ của cảnh sát. Và cũng có thể vì những lý do tương tự mà người dân cũng không tin vào sự công tâm của cảnh sát!
Bài toán khó giải và vô cùng phi lý đó chủ yếu thuộc về tâm sinh lý con người. Cách thực thi luật pháp và điều phối GT trực tiếp thông qua người thi hành công vụ tỏ ra chậm chạp không tức thời và không đáp ứng được sự phát triển của xã hội, mặt khác do chủ quan và định kiến xã hội làm sai lệch tính công minh, thiếu công bằng và bình đẳng trong xử lý vụ việc. Đây là lúc cần đến các bộ não thông minh trong GT như là lời giải tối ưu nhất cho bối cảnh hiện nay. Hệ thống giao thông thông minh (ITS) như là trọng tài công minh với người dân vì những kết luận đưa ra của hệ thống là chính xác, khách quan, trung thực và kịp thời. Đối với người thực thi nhiệm vụ có căn cứ thực để giải quyết các va chạm thấu tình đạt lý. Vừa nâng cao năng lực quản lý điều phối GT đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế xã hội vừa làm trong sạch đội ngũ thực thi nhiệm vụ. Hơn thế nữa ITS còn dự báo những tình huống mới nâng cao sức mạnh của quản lý và điều phối kịp thời.
Đưa CNC vào trong lĩnh vực ITS
ITS mà nhiều nước đang sử dụng như là hướng đi tất yếu của cuộc cách mạng KH và CN. Họ đã có văn hóa công nghiệp được hình thành từ sớm nên tư duy và nếp sống phù hợp với nhịp độ phát triển CNC hiện nay. Họ đón nhận CNC vào cuộc sống dễ dàng như là nhu cầu tất yếu phải có để phục vụ họ. ITS thực sự hoàn thiện thêm xã hội văn minh. Một xã hội tử tế con người ý thức rõ về trách nhiệm của mình với cộng đồng và điều đó càng làm rõ tác dụng của một xã hội có văn hóa GT.
Camera là thiết bị phổ biến trong nhiều giải pháp cho ITS trên đường phố - Ảnh minh họa
Nước ta là một nước nông nghiệp đang trên đường công nghiệp hóa, nếp sống gia đình lề thói thôn xóm chưa chuyển kịp với lối sống công nghiệp. Trong GT phản ánh rõ lối sống đó và gây ra những bất cập nêu trên. Cho nên việc hình thành văn hóa GT ta phải tìm cách khác với họ. Dùng CNC để cải tạo và thay đổi tư duy xã hội là bước đi có chọn lọc và chính xác. Tập trung vào GT là cần thiết đúng hướng vì GT có vị trí quan trọng trong phát triển kinh tế xã hội lại là nơi có nhiều vấn đề nổi cộm về an toàn xã hội. GT liên quan đến mọi thành viên trong xã hội. Dùng CNC để quản lý GT tạo thói quen ứng xử chuẩn mực trong GT. Tự nó lan tỏa sang các lĩnh vực khác trong cuộc sống. Tạo dựng văn hóa GT làm cầu nối đến văn minh xã hội. Bằng cách đó khai thác CNC để nâng tầm cuộc sống tạo cơ hội tốt cho hội nhập.
Chúng ta đang ở trong thế giới mà CNC ngày càng chế ngự không chỉ trong sản xuất mà ngay cả trong đời sống thường nhật. Chúng ta đang thừa hưởng những thành tựu mà CNC đem lại. CNC phát triển với tốc độ khôn lường và theo dự đoán nó còn bùng nổ tiếp trong thời gian tới. Các thông số của luật GT đều dễ dàng được lượng hóa để xử lý thay cho mọi thao tác của cảnh sát thực thi nhiệm vụ. Áp dụng ITS có thể đưa ra những quyết định chính xác để tâm phục, khẩu phục người tham gia giao thông nếu họ vi phạm. Công bằng trong xử lý là đặc điểm nổi trội của giao thông thông minh. Nếu công bằng trong GT được thiết lập thì trong các lĩnh vực khác cũng mau chóng được hình thành. Sức lan tỏa của nó như tốc độ trên xa lộ hiện đại nhanh nhưng an toàn.
Xã hội có nhiều lĩnh vực, GT là vấn đề nổi cộm nhất hiện nay, không chỉ là do xe cộ nhiều, người đông, hạ tầng cơ sở chưa đáp ứng mà ý thức của con người của người tham gia GT và người thực thi luật pháp GT đang làm sâu thêm hố ngăn cách cản trở sự hợp tác giải quyết những bất cập hiện có. Cho nên đưa CNC tham gia vào việc quản lý GT là bước đi đúng, chính xác không chỉ hợp thời thế theo nhịp độ phát triển nhanh của cách mạng KH và CN mà còn để tăng tốc độ hòa nhập con người với thế giới tiến bộ. ITS tham gia cải tạo con người và xã hội là lợi thế mà nó đem lại. Vấn đề là cần phải đầu tư có chọn lọc và phải có lộ trình chặt chẽ , có mục tiêu rõ ràng và quyết tâm cao tránh tình trạng “đánh rắn giở khúc’ sẽ gây hậu họa.
Các sản phẩm và tin liên quan: