Đi ốt vốn là thiết bị được sử dụng rộng rãi trong hệ thống điện. Để tìm hiểu thêm về đi ốt hôm nay qua bài viết này chúng ta sẽ tìm hiểu về Thyristor, một dạng đi ốt khá phổ biến. BKAII sẽ cùng các bạn tìm hiểu về khái niệm, cấu tạo và một số những thông số cần quan tâm liên quan đến Thyristor nhé!
Năm 1950, thyristor được đề xuất bởi William Shockley và bảo vệ bởi Moll cùng một số người khác ở phòng thí nghiệm Bell (Hoa Kỳ), được phát triển lần đầu bởi các kỹ sư năng lượng của General Electric. General Electric gọi Thyristor là Silicon-controlled rectifier (SCR).
Thyristor hay chỉnh lưu silic có điều khiển là phần tử bán dẫn cấu tạo từ 4 lớp bán dẫn. Thyristor có ba cực hoạt động là anode (A), cathode (K) và cực điều khiển (G). Nó được dùng cho chỉnh lưu dòng điện có điều khiển.
Cấu tạo
Thyristor gồm bốn lớp bán dẫn P-N ghép xen kẽ và được nối ra ba chân:
A: Anode: cực dương
K: Cathode: cực âm
G: Gate: cực khiển (cực cổng)
Thyristor có thể xem như tương đương hai BJT gồm một BJT loại NPN và một BJT loại PNP ghép lại như hình vẽ sau:
Ứng dụng của Thyristor
Chính nhờ đặc điểm tự duy trì dòng dẫn khi được kích thích trong thời gian ngắn nên thyristor được ứng dụng rất nhiều trong mạch điện bảo vệ quá dòng, quá áp hoặc các hệ thống báo động,... Ngoài ra nhờ khả năng điều khiển dòng điện thông qua cực G lên Thyristor còn được sử dụng nhiều trong các mạch điện điều áp một pha, điều áp ba pha.
Nhìn bên ngoài một thyristor có thể rất giống những linh kiện bán dẫn 3 chân khác như transistor, triac, diode hoặc IC ổn áp. Tuy nhiên bạn có thể dựa vào mạch điện kết nối cũng như ký hiệu của Thyristor là SCR để phân biệt với các linh kiện khác.
Các thông số cần lưu ý về Thyristor
Dòng điện thuận cực đại
Dòng điện thuận cực đại là dòng điện có trị số lớn nhất ở mức chịu đựng được chạy qua Thyristor. Nếu như dòng điện này quá lớn sẽ có ảnh hưởng đến hiêu điện năng của Thyristor.
Điện áp ngược cực đại
Điện áp ngược cực đại có trị số lớn nhất ở mức chịu đựng được, được đặt giữa K và A. Dao động khoảng 100V-1000V. Thyristor có thể bị hỏng nếu như điện áp vượt qua mức này.
Dòng điện kích cực tiểu
Dòng điện cực tiểu được kí hiệu IGmin. Trong trường hợp điện áp tại cùng VAK thấp cần có dòng điện cực tiểu tại cực G để kích dẫn điện. Dòng điện này có trị số nhỏ nhất ở mức chịu đựng được đủ để điều khiển Thyristor. Giá trị trường khoảng 1 mA – vài chục mA. Trị số cùng chiều công suất của Thyristor. Nếu Thyristor có công suất nhỏ thì IGmin sẽ có trị số nhỏ.
Thời gian mở Thyristor
Đây là thời gian hoặc độ rộng của xung kích Thyristor. Nó có tác dụng chuyển Thyristor từ trạng thái ngừng sáng dẫn và kéo dài thời gian mở vài giây
Thời gian tắt
Theo nguyên lí hoạt động của Thyristor sẽ tự duy trì trạng thái dẫn khi nhận được tác động kích điện. Muốn chỉnh trạng thái dẫn sang này thì có thể điều chỉnh IG và VAK về 0 và bằng nhau. Để Thyristor tắt hẳn thì cần 20-30 micro giây. Nếu thời gian không đủ dài thì VAK sẽ tăng cao khiến thyristor hoạt động và dẫn điện.
Xem thêm:
- Chức năng, nguyên lí hoạt động, ưu nhược điểm của Transistor
- Giới thiệu chi tiết về một số loại Đi ốt cơ bản
- Những tìm hiểu cơ bản về linh kiện điện tử
Trên đây là một vài tìm hiểu về Thyristor, hi vọng qua bài viết này các bạn đã có thể có thêm những kiến thức thú vị, hữu ích. Có thắc mắc hay cần thêm thông tin gì các bạn liên hệ BKAII nhé!
"BKAII -Thiết bị truyền thông TỐT nhất với giá CẠNH TRANH nhất!"